Do kiedy musisz wymienić kopciucha? Poznaj terminy dla swojego województwa!

Według danych Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków, w Polsce na wymianę czeka prawie 3 miliony kopciuchów w budynkach jednorodzinnych. Do kiedy mieszkańcy poszczególnych województw mają czas na likwidację źródeł ogrzewania na te, które spełniają normy emisyjne? Jaka kara grozi za spóźnienie? Sprawdzamy!

Z artykułu dowiesz się m.in.:

• Co to są uchwały antysmogowe?
• Do kiedy czas na wymianę kopciuchów mają mieszkańcy poszczególnych województw?  
• Dlaczego tak ważna jest wymiana pieca? 
• Czym jest smog i jak powstaje?
• Jakie dotacje ułatwią inwestycję w ekologiczne źródło ciepła, takie jak pompa ciepła?

W Polsce główną przyczyną powstawania smogu są pyły pochodzące z kotłów i pieców na paliwa stałe (czyli takich zasilanych drewnem, węglem, a niekiedy także śmieciami). I mimo, że w ostatnich 7 latach liczba kopciuchów znajdujących się w polskich domach spadła o prawie 850 tys. sztuk, problem smogu nie odpuszcza. Szacuje się, że tego typu piece są niemal w połowie odpowiedzialne za jego powstawanie w naszym kraju! Z pomocą przychodzą uchwały antysmogowe, czyli regulacje prawne, mające na celu poprawę jakości powietrza. 

Jednak, jak wynika z raportu „Domy jednorodzinne w Polsce. Źródła grzewcze, stan energetyczny, priorytety inwestycyjne” Polskiego Alarmu Smogowego, tylko 14% ankietowanych wie, do kiedy musi wymienić kotły niespełniające norm. Tymczasem to informacje, z którymi powinniśmy się zapoznać – osoby, które po terminie nadal będą wykorzystywać kopciuchy mogą zapłacić nawet do 5 tys. zł kary. 

 Co to są uchwały antysmogowe?

Przypomnijmy – uchwały antysmogowe mogą przyjmować sejmiki wojewódzkie na podstawie zapisów z prawa ochrony środowiska. Do tej chwili zdecydowało się na to 13 województw, kolejne będzie województwo lubelskie, gdzie obecnie trwają prace nad nowymi przepisami. Uchwał nie ma jeszcze w warmińsko-mazurskiem oraz na Podlasiu.

To właśnie uchwały antysmogowe dla poszczególnych miast i regionów odmiennie definiują obowiązkowy termin wymiany kotła o klasie niższej niż 3,4,czy 5, albo też wprowadzają obowiązek użycia tylko i wyłącznie urządzeń grzewczych z certyfikatem ekoprojektu (ecodesign).

Uchwały antysmogowe zazwyczaj nakładają na mieszkańców danego regionu (określone przez samorząd) obowiązki dotyczące użytkowanych źródeł ciepła i montażu instalacji grzewczych tylko w nowych budynkach.

Samorządy mogą też ustanawiać całkowity zakaz użytkowania najbardziej emisyjnych typów pieców i kotłów na paliwo stałe. Uchwały antysmogowe mogą wprowadzać także selektywny nakaz wykorzystania poszczególnych paliw, a zabronić korzystać z takich jak węgiel czy drewno.

Do kiedy czas na wymianę kopciuchów mają mieszkańcy poszczególnych województw? 

Do końca 2021 r. czas na wymianę kopciucha miały województwa:

• śląskie 
• podkarpackie

Od 2022 roku w tych województwach obowiązuje zakaz stosowania pieców bez tabliczki znamionowej lub po prostu starszych niż 10 lat. 

Do końca 2022 r. czas na wymianę kopciucha mają województwa: 

• małopolskie 
• mazowieckie 
• łódzkie 

Do 1 lipca 2023 r. czas na wymianę kopciucha ma województwo:

• świętokrzyskie

Do końca 2024 r. czas na wymianę kopciucha mają województwa: 

• kujawsko-pomorskie 
• lubelskie 
• wielkopolskie
• zachodniopomorskie 

Ponadto w województwie dolnośląskim zakaz rozpalania w kopciuchu zacznie obowiązywać od 1 lipca 2024 roku. W województwie pomorskim zakaz ten wejdzie w życie 1 września 2024 roku.

Najwięcej czasu na wymianę starego pieca mają mieszkańcy województwa lubuskiego – muszą to zrobić do końca 2026 r. 

Czym jest smog i jak powstaje?

Smog to widoczne gołym okiem zjawisko będące potwierdzeniem występowania na danym obszarze niskiej emisji, czyli zanieczyszczeń – produktów spalania paliw stałych, ciekłych i gazowych, emitowanych do atmosfery na wysokości nie większej niż 40 m. Powstaje w szczególności wtedy, gdy nie ma wiatru a wilgotność powietrza jest duża. 

Za powstawanie smogu odpowiedzialne jest głównie ogrzewanie domów jednorodzinnych, czyli sektor komunalno-bytowy oraz transport. Problem nasila się szczególnie zimą, kiedy do ogrzewania stosowany jest złej jakości węgiel i jego pochodne, a nawet śmieci! Szacuje się, że niska emisja z sektora komunalno-bytowego jest odpowiedzialna za ponad 80% emisji pyłów w skali kraju. Niekorzystne warunki atmosferyczne, czy uwarunkowania geograficzne mogą sprzyjać pojawianiu się niskiej emisji, ale nawet najbardziej niekorzystne warunki otoczenia nie doprowadzą do powstania smogu, jeśli nie będzie występowało źródło zanieczyszczeń. 

Smog ma negatywny wpływ nie tylko na środowisko, ale przede wszystkim na nasze zdrowie. Lista chorób wywołanych przez to zjawisko jest niestety bardzo długa… Według badań WHO zanieczyszczenia powietrza mogą nawet w 30% podwyższać ryzyko wystąpienia nowotworów, takich jak rak płuca, zatok, jamy ustnej, gardła i krtani, przełyku czy nerek.

Pompy ciepła jednym z rozwiązań problemów ze smogiem

Na co zatem wymienić kopciucha, aby nie dokładać swojej cegiełki do powstawania smogu? Najbardziej efektywnym, a tym samym najbardziej ekologicznym źródłem ciepła, jest pompa ciepła. Pompy ciepła przetwarzają energię pochodzącą ze źródeł odnawialnych, takich jak powietrze, grunt czy woda, na ciepło użytkowe. Ilość ciepła produkowana przez pompę jest kilkukrotnie większa niż ilość energii elektrycznej pobranej przez te urządzenia. 

Przy zasilaniu pompy ciepła z instalacji fotowoltaicznej produkującej prąd ze słońca, eksploatacja nie tylko nic nie kosztuje, ale jest również całkowicie bezemisyjna! To rozwiązanie znacznie bezpieczniejsze, tańsze oraz bardziej ekologiczne od kotłów gazowych, olejowych czy innych systemów elektrycznych. 

Dotacje, które ułatwią inwestycje w ekologiczne źródło ciepła

Narzędziami, które mogą ułatwić inwestycje w pompę ciepła są programy dotacyjne, takie jak Czyste Powietrze. To ogólnopolski program wsparcia finansowego dla budynków jednorodzinnych, które zostaną poddane procesom termomodernizacyjnym wraz z modernizacją systemu grzewczego. Program realizowany jest przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, za pośrednictwem wojewódzkich funduszy.

Obecnie, w ramach zmian wprowadzonych przez NFOŚiGW od 25 stycznia 2022 r. inwestorzy w programie Czyste Powietrze będą mogli otrzymać nawet do 69 tysięcy złotych wsparcia. Co to oznacza dla Klientów Vosti? Dofinansowanie nawet do 36 tysięcy złotych (90% kosztów kwalifikowanych) przy zakupie pompy ciepła i fotowoltaiki.

Źródło: https://czystepowietrze.gov.pl/wymiana-kopciuchow-w-programie-czyste-powietrze-statystyki/

Istnieje też szereg rozwiązań regionalnych, które finansowo i informacyjnie wspomagają mieszkańców w likwidacji kopciuchów. I tak na przykład w Krakowie oraz metropolii krakowskiej, gminy przeznaczyły na ten cel 137 mln zł, mimo to do wymiany pozostało jeszcze 20 tysięcy pieców. Województwo śląskie otrzyma 26 mln złotych na wdrożenie programu ochrony powietrza w ramach unijnego projektu LIFE. Również mieszkańcy Łodzi mogą liczyć na wsparcie miasta. Z miejskiej dotacji mogą sfinansować do 90 procent kosztów inwestycji.

Jeśli zastanawiasz się, czy pompa ciepła to rozwiązanie dla Ciebie, umów się na bezpłatny, niezobowiązujący audyt z naszym Doradcą. To osoba, która wyjaśni wszelkie wątpliwości, dokładnie przedstawi Ci działanie pompy ciepła oraz dostępne dofinansowania.