Farmy fotowoltaiczne to nic innego jak instalacje fotowoltaiczne o dużej mocy montowane na dużej powierzchni i pozwalające na duże uzyski energii, które następnie są dystrybuowane do lokalnej sieci energetycznej a z sieci – do odbiorców indywidualnych. Wszystkim gospodarstwom domowym będącym w zasięgu takiej sieci można zagwarantować niezależność energetyczną, czyli możliwość rezygnacji z usług zewnętrznych dostawców energii.
Czy lokalizacja farmy fotowoltaicznej ma znaczenie?
Farmy fotowoltaiczne, zwane też elektrowniami słonecznymi, to instalacje naziemne, których lokalizacja musi spełniać odpowiednie warunki. Teren, na którym powstanie farma musi mieć co najmniej 2 hektary powierzchni (jeśli chcemy uzyskać minimum 1MW energii). Dobrze usytuować farmę fotowoltaiczną na terenie, na którym jest duże natężenie promieniowania słonecznego w skali rocznej, a powietrze nie jest mocno zapylone. Przed podjęciem ostatecznej decyzji o lokalizacji warto przeprowadzić audyt energetyczny w celu oszacowania w jakim stopniu inwestycja jest opłacalna i jak szybko zwrócą się poniesione na nią koszty. Optymalna lokalizacja farmy fotowoltaicznej to możliwość uzyskania takiej ilości energii, która uniezależnia gospodarstwa domowe podpięte do lokalnej sieci dystrybucyjnej od zewnętrznych dostawców.
Koszt budowy farmy fotowoltaicznej
Koszt budowy elektrowni fotowoltaicznej zależy od jej wielkości. Farmy fotowoltaiczne są najbardziej opłacalnym przedsięwzięciem, biorąc pod uwagę koszt inwestycji w stosunku do stopy zwrotu i czasu.
- Mała elektrownia fotowoltaiczna to system o mocy od 40 do 200 kW.
- Duża elektrownia fotowoltaiczna to system o mocy powyżej 200 kW.
Koszt budowy elektrowni fotowoltaicznej o mocy 1 MWp to koszt ok. 4 – 4.5 mln zł. Typowa elektrownia o mocy 1 MWp zajmuje obszar około 2 ha i jest w stanie wyprodukować od 950 – 1100 MWh rocznie w zależności od lokalizacji i konfiguracji.
Farma fotowoltaiczna – uwarunkowania prawne
Aby przystąpić do budowy farmy fotowoltaicznej w Polsce musimy dysponować następującymi dokumentami:
- Jeśli istnieje miejscowy plan zagospodarowania przestrzeni – zapisem o możliwości budowy; jeśli nie istnieje – warunkami zabudowy („wuzetką”). Najlepiej wybierać działki, dla których nie istnieje plan zagospodarowania przestrzennego.
- Projektem koncepcyjnym obejmującym: specyfikacje wszystkich urządzeń w tym inwerterów i paneli; wizualizację położenia farmy na danym terenie; pełen opis inwestycji i dokładny kosztorys. Bez przestawienia w/w dokumentów nie jest możliwe przyłączenie do zakładu energetycznego.
- Warunkami przyłączeniowymi od lokalnego operatora systemu dystrybucyjnego. Zakład Energetyczny ma obowiązek podłączenia instalacji, ale dana linia może nie mieć już żadnych wolnych mocy a rozbudowa linii może być nieuzasadniona ekonomicznie. Warunki przyłączeniowe wydawane są do 150 dni po złożeniu wniosku wraz z projektem umowy o przyłączenie do sieci i są ważne dwa lata.
- Decyzją środowiskową – zazwyczaj w przypadku farmy fotowoltaicznej o mocy 1 MWp nie jest wymagana decyzja środowiskowa jeżeli nie jest ona zlokalizowana na terenie chronionym.
- Pozwoleniem na budowę.
- Koncesją na sprzedaż energii (wydaje ją Urząd Regulacji Energetyki) oraz rejestracją na Towarowej Giełdzie Energii.
Spółdzielnie energetyczne
Następujące na naszych oczach zmiany w prawie doprowadziły do tego, że w ustawie o odnawialnych źródłach energii rozwinięto koncepcję spółdzielni energetycznej. Spółdzielnia może zrzeszać co najmniej 1000 inwestorów indywidualnych, którzy działają na terenie gmin wiejskich lub miejsko-wiejskich. Spółdzielnia energetyczna to nie jest to samo, co farma/elektrownia fotowoltaiczna. Farma/elektrownia jest inwestycją komercyjną – inwestor zamierza pozyskać energię, którą następnie dystrybuuje do lokalnej sieci, a stąd z kolei jest ona pobierana do indywidualnych gospodarstw domowych. Spółdzielnia energetyczna zrzesza inwestorów indywidulanych – warunek jest jeden: moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji odnawialnego źródła należących do członków spółdzielni ma umożliwiać pokrycie nie mniej niż 70 % rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną wszystkich członków tej spółdzielni i że co najmniej jedna instalacja OZE w ramach spółdzielni ma zapewniać stopień wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej większy niż 3504 MWh/MW/rok.
Czy budowa farmy słonecznej w Polsce jest opłacalna?
Jak dowodzą wszelkie badania, symulacje oraz dotychczasowe doświadczenia inwestorów, budowa farm słonecznych w Polsce jest opłacalna. Mapa nasłonecznienia naszego kraju jednoznacznie wskazuje, że zarówno natężenie promieniowania słonecznego jak i liczba dni słonecznych w ciągu roku sprzyjają inwestycjom w fotowoltaikę. Najlepsze warunki są w Polsce centralnej i południowej. Nie należy ulegać złudzeniu, że optymalne warunki do instalowania paneli solarnych lub fotowoltaicznych są tam, gdzie panuje bardzo silne natężenie promieniowania słonecznego oraz wysokie temperatury. Wspomniane warunki przyczyniają się do przegrzewania instalacji fotowoltaicznych oraz spadku ich sprawności.