Dlaczego falownik się wyłącza? Poznaj najczęstszą przyczynę!

Jakie są przyczyny wyłączania się falownika w słoneczny dzień oraz czy stanowią one powód do niepokoju? To pytanie zadaje coraz większa liczba prosumentów. Jeśli chociaż raz miałeś podobny problem, przeczytaj koniecznie nasz artykuł. Tekst powstał wspólnie z Działem Serwisu Vosti. 

Według danych Agencji Rynku Energii, na koniec lutego 2022 r. moc zainstalowana fotowoltaiki w Polsce wyniosła 8768,1 MW. To ponad dwa razy więcej niż rok wcześniej, kiedy zanotowano 4244,03 MW. 

Tak dynamiczny rozwój energetyki prosumenckiej ma oczywiście wiele zalet — m.in. zwiększa niezależność energetyczną oraz ogranicza emisję CO2 do atmosfery. Z drugiej strony, uwypukla również problem jakości naszej infrastruktury energetycznej. Stan lokalnych sieci przesyłowych w Polsce (wspominaliśmy już o tym w artykule na temat magazynów energii) pozostawia wiele do życzenia. Nie można się temu dziwić — większość z nich powstało, kiedy jeszcze nikomu nie śniło się, że udział odnawialnych źródeł energii w mixie energetycznym w Polsce będzie tak znaczący. 

Skutkiem jest automatyczne odłączanie się instalacji fotowoltaicznych od sieci, szczególnie latem, gdy produkcja energii elektrycznej przez instalacje PV jest rekordowa oraz w regionach, gdzie znajduje się najwięcej przydomowych elektrowni. Przyjrzyjmy się temu problemowi  i sprawdźmy co, jako Klient Vosti możesz zrobić, kiedy nagle Twój falownik się wyłączy.

Co jest przyczyną zbyt wysokiego napięcia w sieci?

Jak już wspomnieliśmy, instalacja fotowoltaiczna w słoneczny dzień wyłącza się najczęściej z powodu wzrostu napięcia w sieci. Dlaczego napięcie w sieci w ogóle rośnie? Jest to zależne od kilku czynników:

1. Jakości wykonania instalacji fotowoltaicznej (w tym od odpowiednich przekrojów przewodów dobranych do mocy i odległości w jakiej znajduje się falownik od głównej rozdzielni).
2. Stanu instalacji elektrycznej w domu klienta.
3. Stanu sieci przesyłowej.
4. Napięcia bazowego, jakie mamy w sieci. 

Warto zauważyć, że z powyższych czterech czynników, jako Vosti mamy wpływ jedynie na jakość podłączenia instalacji PV, reszta jest zależna od klienta lub zakładu energetycznego. 

WAŻNE! Pamiętaj, że co 5 lat, wymagany jest przegląd Twojej domowej instalacji elektrycznej. Jest to ważne z uwagi na zagrożenie pożarowe oraz ewentualność wystąpienia porażeń prądem.

Falowniki, które montujemy w Vosti ustawione są zgodnie z polskimi normami, dopuszczającymi pracę inwertera z odpowiednimi parametrami. Głównym z nich jest napięcie sieciowe — zgodnie z polskimi przepisami prawa, powinno wynosić ono 230V z wahaniem o 10% w jedną, bądź w drugą stronę. Oznacza to, że nie powinno zejść poniżej 207V i nie powinno przekroczyć 253V. 

Problem ten powstaje najczęściej, gdy wiele instalacji jest podłączonych do jednej linii energetycznej. Nasila się on podczas słonecznej pogody, kiedy panele fotowoltaiczne produkują najwięcej energii. W takich momentach duża ilość niewykorzystanego prądu przekazywana jest do sieci, które przyjmują o wiele więcej mocy niż są w stanie.

Dlaczego falownik się wyłącza, kiedy napięcie jest zbyt wysokie?

Przyjrzyjmy się temu, jak w ogóle działa falownik:

W bardzo dużym uproszczeniu, aby falownik mógł przesłać energię do sieci musi wytworzyć różnice potencjałów pomiędzy falownikiem, czyli źródłem energii a siecią. Jeżeli falownik widzi w sieci, że jest 230 woltów i chce przesłać jakąś ilość energii, musi napięcie po swojej stronie podnieść o 2-3 wolty, tak aby ta energia w ogóle mogła popłynąć z urządzenia do sieci. 

Jeżeli bazowe napięcie znajduje się na wysokim poziomie, przykładowo jesteśmy blisko transformatora, gdzie napięcie jest wyższe niż na końcu linii, może pojawić się sytuacja, w której w gniazdku zamiast tych 230 woltów, mieścimy się w przedziale 10% i mamy 251 woltów. Gdy falownik zacznie pracować i zechce wprowadzić tą energię wytwarzając różnicę potencjału, aby energia popłynęła, przekroczy napięcie 253 woltów, na które jest zaprogramowany, uznając to za sytuację awaryjną i wyłączając się.  — tłumaczy Bartłomiej Wlizło, Specjalista ds. Serwisu w Vosti. 

Oznacza to, że gdy napięcie wychodzi poza określony zakres, falownik zgodnie z ustaloną normą bezpieczeństwa, zostanie wyłączony po to, aby chronić swoje podzespoły oraz sprzęty podłączone do sieci. Klient nie ma powodów do obaw, kwestia wahań napięcia nie oznacza awarii instalacji PV. Dopiero, gdy parametry w sieci powrócą do normy, falownik również ponownie zacznie swoją pracę. 

Wielu naszych klientów, którzy mieli montowane instalacje fotowoltaiczne w latach 2018-2019 wraca obecnie z problem napięciowym. W tamtym okresie problemy nie występowały, bo w obrębie jednej miejscowości znajdowały się pojedyncze instalacje, w związku z czym napięcia były w normie. Problemy napięciowe obserwujemy również na początku roku, kiedy w niektórych miejscowościach w ciągu zimy pojawiają się kolejne instalacje. — tłumaczy Michał Malinowski, koordynator Serwisu Vosti. 

Co można zrobić, gdy falownik się wyłącza? 

WAŻNE! Wszelkie zmiany ustawień falownika pozwalające na pracę falownika przy wyższym napięciu niż dozwolone w polskim prawie lub oszukiwanie falownika poprzez stosowanie urządzeń mających pokazywać, że napięcie jest niższe niż w sieci są niezgodne z prawem. Dodatkowo, ingerencja w instalację od Vosti w okresie rękojmi skutkuje jej utratą, a wszelkie samodzielne próby modyfikacji ustawień generacji mocy falownika mogą skutkować również również utratą gwarancji. Co zatem możesz zrobić w przypadku wyłączenia się falownika?

Poinformuj o problemie dystrybutora energii

W zależności od miejsca zamieszkania może to być Energa, PGE, Tauron, Innogy lub Enea. Przedstawiciel firmy energetycznej powinien dokonać pomiarów i jeśli będzie to możliwe zmieni ustawienia na transformatorze, co powinno rozwiązać problem. Oczywiście, nie zawsze będzie to możliwe – zakład energetyczny musi bowiem regulować parametry pracy sieci biorąc pod uwagę również pozostałych odbiorców. WAŻNE! Jako Klient musisz zgłosić usterkę do zakładu energetycznego samodzielnie — to Ty zawierasz umowę z zakładem, nie firma fotowoltaiczna.

Zwiększ autokonsumpcję

Dzięki zwiększeniu autokonsumpcji z fotowoltaiki, wyprodukowana energia będzie miała się gdzie podziać, a napięcie nie będzie rosło.

Załóżmy, że w w godzinach porannych instalacja fotowoltaiczna produkuje energię na poziomie 500 watów, a klient podłącza do sieci urządzenia, które łącznie pobierają 2 000 watów. Uruchamia pralkę, włącza klimatyzację… Oznacza to, że 500 watów zużyje na bieżąco z tego co produkuje, ale 1500 watów musi pobrać z sieci. 

Później klient jedzie do pracy, wyłącza wszystkie urządzenia, a właśnie w tym czasie produkcja jest największa, powiedzmy wynosi 4 000 watów. W domu działa lodówka, zamrażarka i inne urządzenia w stanie spoczynku pobierające ok. 400 watów. Co się dzieje z pozostałymi 3600 watami? Klient oddaje je do sieci. Tymczasem, kluczowe w mądrym zarządzaniu energią jest to, aby w ciągu dnia kiedy jest największa produkcja, ustawić sprzęty tak, aby się automatycznie uruchomiły i pracowały. Np. pralka (moc ok. 1500 watów), którą można załadować z rana i ustawić, tak aby włączyła się gdy jest największa produkcja. Wówczas pracując z największa mocą wykorzystuje energię, którą produkujemy w szczycie. —  tłumaczy Michał Malinowski. 

Warto rozważyć także podłączenie urządzeń, które pozwalają zwiększyć autokonsumpcję, np. zainwestowanie w pompę ciepła. Dobrym rozwiązaniem jest również klimatyzacja– połączenie z fotowoltaiką to świetny sposób na zapewnienie sobie idealnej temperatury oraz wykorzystanie produkowanej energii. 

Zacznij magazynować wyprodukowaną energię

W momencie zmiany ustawy o systemie rozliczeń prosumentów, dobrym rozwiązaniem staje się magazynowanie nadwyżek zamiast oddawania ich do sieci energetycznej. Wynika to z tego, że wysyłanie nadwyżek do zakładu energetycznego wiąże się ze sprzedawaniem energii po koszcie Rynku Dnia Następnego, który nie zawsze będzie korzystny dla klienta. Lepiej tą energię zmagazynować i odebrać w momentach, kiedy mamy większe zapotrzebowanie energetyczne. Czyli np. w godzinach wieczornych, tak aby zwiększyć autokonsumpcję energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną.

Masz pytania odnośnie naszych rozwiązań z zakresu OZE? Umów się na bezpłatny audyt z naszym Doradcą.