Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat ceny prądu w naszym kraju nieustannie wzrastają. Pewnym wyjątkiem od tej zasady było chwilowe zamrożenie przez rząd wysokości stawki za 1 kWh w ostatnim czasie, ale było to rozwiązanie jedynie tymczasowe. Obecnie ceny prądu zostały odblokowane, w wyniku czego od początku 2024 roku mamy do czynienia z kolejnym wzrostem wysokości opłat za prąd. Ile kosztuje więc 1 kWh energii elektrycznej w Polsce, co wpływa na wysokość rachunków za prąd i w jaki sposób płacić mniej?
Cena energii elektrycznej – od czego zależy?
Ostateczna wysokość rachunków za prąd, jakie każdy z nas musi opłacać, zależy nie tylko od tego, ile energii elektrycznej zużyjemy w danym miesiącu. Istotną część kosztów stanowią również różnego rodzaju opłaty dodatkowe, wchodzące w skład rachunku. Jak zatem wygląda to w praktyce?
Najogólniej rzecz biorąc, każdy rachunek za energię elektryczną można podzielić na dwie części. Pierwszą z nich stanowi opłata za zużytą energię, czyli za liczbę kilowatogodzin faktycznie zużytych w danym okresie rozliczeniowym. Na drugą część składają się tzw. opłaty dystrybucyjne, do których zalicza się m.in. opłatę przesyłową (stałą oraz zmienną), opłatę jakościową oraz różne koszty dodatkowe (podatek VAT, opłata abonamentowa, marża dystrybutora, akcyza itd.).
Poza tym trzeba pamiętać, że na wysokość rachunku ma też bezpośredni wpływ taryfa, według której rozliczamy się ze sprzedawcą i dystrybutorem. Gospodarstwa domowe korzystają z taryf „G”, ale w zależności od konkretnego typu taryfy i tego, kiedy przypada w danym gospodarstwie domowym największe zapotrzebowanie na prąd (w dzień czy w nocy), sumaryczne koszty będą się nieco różnić.
Co wpływa na podwyżki cen prądu w ostatnim czasie?
Jak już wspominaliśmy, w ostatnim czasie ceny prądu były zamrożone z powodu niekorzystnego wpływu pandemii koronawirusa oraz wojny na Ukrainie na lokalną gospodarkę. Niestety taka sytuacja nie mogła trwać w nieskończoność. Na początku 2024 roku obserwujemy znaczne podwyżki cen energii elektrycznej. W taryfie G11 u największych sprzedawców energii w Polsce cena 1 kWh wzrosła o około 18% w porównaniu do 2023 roku. To zmiany dla odbiorców indywidualnych. Niestety tak duży wzrost cen jest odczuwalny w domowym budżecie wielu milionów Polaków.
Wpływ na zaistniałą sytuację ma kilka czynników. Jednym z nich jest to, że od 1 lipca 2024 roku powróciła stawka 23% VAT na energię elektryczną. Do 30 czerwca 2024 roku było to 5%. Wygaśnięcie tej preferencji podatkowej przygotowanej przez rząd błyskawicznie wpłynęło na wzrost kosztów po stronie odbiorców. Dodatkowo od 1 lipca 2024 roku zniesiono limity zużycia prądu, dla których obowiązywało zamrożenie wcześniejszych cen. To kolejny czynnik, który wpływa na wzrost kosztów energii i dotyka niemal każde gospodarstwo domowe w Polsce.
Ponadto wśród czynników przekładających się na systematyczny wzrost kosztów produkcji i zużycia energii elektrycznej wymieniane są m.in.:
- inflacja i osłabienie złotówki na rynku walutowym;
- rosnące ceny paliw wykorzystywanych w produkcji prądu;
- prowadzone prace dotyczące modernizacji, napraw i rozbudowy sieci przesyłowych;
- koszty nabycia uprawnień do emisji CO2.
To wszystko składa się w jedną całość, czego negatywne efekty widzimy na naszych rachunkach za prąd.
Ceny 1 kWh prądu u poszczególnych operatorów
Według obecnych danych średnia cena 1 kWh energii elektrycznej w taryfie G11 w 2024 roku wynosi 1,15 zł. Obejmuje ona już stawkę 23% VAT, która ponownie weszła w życie 1 lipca 2024 roku. Przyjmuje się, że różnica w miesięcznym rachunku gospodarstwa domowego to około 18 złotych miesięcznie. O tyle więcej trzeba średnio płacić za prąd w 2024 roku.
Poniżej podano ceny brutto za 1 kWh gwarantowane przez największych sprzedawców energii elektrycznej w Polsce:
- PGE – 1,19 zł;
- Enea – 1,11 zł;
- E.ON – 1,17 zł;
- Energa – 1,21 zł;
- TAURON – 1,14 zł.
Należy jednak mieć na uwadze, że podane ceny za 1 kWh mogą się różnić w zależności od regionu Polski, ponieważ ceny prądu w Polsce nie są identyczne dla każdego województwa.
Prognozy dla 2025 roku
Nie mamy dobrych wieści. Wszystkie prognozy wskazują na to, że w 2025 roku dotknie nas kolejna podwyżka cen energii elektrycznej w Polsce. Z pewnością będzie to miało wpływ na finanse wielu Polaków. Już teraz znaczna część z nich szuka oszczędności w trakcie codziennego życia i redukuje zużycie prądu w obawie o wysokie rachunki. Spodziewamy się podwyżek, jednak trudno oszacować ich wysokość. Może ona wynieść nawet kilkanaście lub kilkadziesiąt procent. Niedługo poznamy więcej szczegółów.
Fotowoltaika – skuteczny sposób na obniżenie rachunków za prąd
Zapotrzebowanie na energię elektryczną w naszych domach nieustannie rośnie – podobnie jak wysokość rachunków za prąd. Trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie we współczesnym świecie bez możliwości korzystania z urządzeń zasilanych elektrycznością, warto zainteresować się sposobami efektywnego zmniejszania rachunków za prąd.
Nie ma wątpliwości co do tego, że można do pewnego stopnia zmniejszyć ceny prądu dzięki np. wyłączaniu sprzętów, z których w ogóle nie korzystamy czy wymianie żarówek oraz urządzeń AGD na energooszczędne. Niestety, jest to tylko w dłuższej perspektywie rozwiązanie mało opłacalne – około 50% rachunków za prąd stanowią opłaty dodatkowe, które będą naliczane nawet wtedy, gdy w danym okresie rozliczeniowym nie zużyjemy prądu w ogóle. Operatorzy i dystrybutorzy tłumaczą taki stan rzeczy kosztami związanymi z utrzymaniem przyłączy w gotowości do korzystania z nich.
Nie znaczy to jednak, że rachunków za prąd nie da się zmniejszyć. Wysokość opłat ponoszonych każdego miesiąca (lub co dwa miesiące – w zależności od przyjętego sposobu rozliczania się) można bowiem zredukować w naprawdę dużym stopniu dzięki alternatywnym, odnawialnym źródłom energii (OZE). Jednym z najbardziej efektywnych rozwiązań jest inwestycja w instalację fotowoltaiczna. Właściwie dobrana moc systemu fotowoltaicznego zagwarantuje nie tylko zasilanie dla całego domu, ale może także generować nadwyżki. Te zaś można „zmagazynować” w ogólnej sieci i odebrać je stamtąd wtedy, gdy nasza instalacja PV nie będzie w stanie wygenerować odpowiedniej mocy, czyli np. zimą.
Jakie dofinansowanie można dostać na fotowoltaikę w 2024 roku?
Szukasz sposobu na obniżenie rachunków za prąd? Jak już wspomniano, dobrym wyborem będzie fotowoltaikę. W 2024 roku można zmniejszyć koszty inwestycji w instalację PV poprzez pozyskanie dofinansowania. Możliwości jest kilka. Podstawowe z nich to programy Czyste Powietrze oraz Mój Prąd 6.0.
Program Czyste Powietrze skierowany jest do właścicieli domów jednorodzinnych. W jego ramach można wykonać kompleksową termomodernizację budynku lub tylko wybrane prace. Wśród nich znajduje się inwestycja w mikroinstalację fotowoltaiczną. W zależności od osiągniętego progu można ubiegać się o od 6 tysięcy do 15 tysięcy złotych.
Kolejną z możliwości jest program Mój Prąd 6.0. Wnioski zaczęto przyjmować we wrześniu 2024 roku. W jego ramach można dostać nawet 28 tysięcy złotych na wykonanie mikroinstalacji fotowoltaiczne wraz z elementem dodatkowym w postaci magazynu energii i/lub magazynu ciepła. Warto sprawdzić, czy kwalifikujesz się do tej formy wsparcia.
Ponadto lokalne jednostki samorządu terytorialnego mogą posiadać własne programy wsparcia. Warto zweryfikować to w urzędzie.
Inwestycja w fotowoltaikę to sposób na obniżenie rachunków za prąd oraz uniezależnienie się od wahań cen energii na rynku.